Hazırlayan: Efe Erten
Astronomik olarak, bir Güneş Tutulmasının oluşması için Güneş’in ışığının Ay tarafından örtülmesi gerekir. Bu Astrolojik olarak Güneş ile Ay’ın, Ay Düğümlerine belli bir uzaklıkta kavuşması, yani bir Yeni Ay meydana getirmesi demektir. Tam bir tutulmanın oluşması için, Güneş-Ay Kavuşumu düğümlere en fazla 9°55’ uzaklığında olmalıdır.
Her yıl 6 ay arayla iki Güneş Tutulması gerçekleşir. Biri Güney Ay Düğümü üzerinde, diğeri Kuzey Ay Düğümü üzerindedir. Ay Tutulmaları, Güneş Tutulmalarından 14 gün önce veya sonra gerçekleşen “yan ürün”lerdir.
Güneş Tutulmaları rastgele meydana gelmezler. Her Güneş Tutulması, daha geniş bir Tutulma Ailesine dahildir, ve bu ailelere Saros Serileri denir. Babilliler MÖ 747 yılında Güneş Tutulmalarını önceden isabetli bir şekilde hesaplayabiliyorlardı. MÖ 4. yüzyılda ise bu tutulmaların daha geniş ailelere mensup olduğunu keşfettiler. Antik Yunanlılar, “tekrar etmek” anlamına gelen Saros kelimesiyle bu aileleri adlandırdılar.
Bir Saros Serisinin ömrü 1300 yıldır. Her Saros Serisi, 18 yıl 10 gün periyodla bir Güneş Tutulması meydana getirir. Bir Saros Serisi, ilk olarak Kuzey Kutbunda ya da Güney Kutbunda, kısmi bir tutulma olarak doğar. Her 18 yıl 10 günde bir, bir Tutulma Meydana getirerek yavaş yavaş zıt kutba doğru ilerler. Bir Saros Serisi 1300 yıllık ömrü boyunca, önce kısmi tutulmalar olarak doğar, sonra sıkılaşarak tam tutulmalar meydana getirir, en sonunda tekrar uzaklaşarak kısmi tutulmalarla sönümlenir. Bu şekilde düşündüğümüzde, tutulma ailelerini 1300 yıl yaşayan dev insanlar olarak düşünebiliriz.
Saros Serilerinin matematiğine baktığımızda, bir Seri Kuzey ya da Güney kutbunda Ay Düğümlerine 15-18° uzaklıkta kısmi bir tutulma meydana getirerek doğar. Her 18 yıl 10 günde bir yeni bir tutulma üreterek, Ay Düğümlerine yaklaşık 30’-1° arası yaklaşır. Tutulmalar artık Ay Düğümlerine 9-11° yakınlığına ulaştığında artık Tam Tutulmalar meydana getirmeye başlar. Yaklaşık 650 yaşında, bir Saros Serisi Ay Düğümleriyle tam kavuşum yapan tutulmalar oluşturur. Bundan sonra, artık her tutulma düğümlerden 30’-1° uzaklaşmaya başlar. 9-11° uzaklığına gelindiğinde artık tam tutulma yapamaz hale gelir, kısmi tutulmalar oluşturur. Yaklaşık 1300 yaşında, ay düğümlerinin 18° uzaklığına ulaşır ve Saros Serisi ölür.
Belli bir zaman aralığında 42 farklı Saros Serisi aktif olabilir. Bunlara 1 ila 19 arasında numaralar verilir, ilksel tutulmayla hangi kutupta doğduklarına göre numaralarına “Güney” ya da “Kuzey” ibaresi eklenir. Aynı yıl, tutulma meydana getiren aileler aynı sayıyla adlandırılır, doğum yerleri farklarını belirtir. Ayrıca, peşpeşe meydana gelen tutulmalar doğum yıllarına göre “eski”, “yeni” diye adlandırılır.
Saros Serilerini 1300 yıl yaşayan ve 18 yıl 10 günde bir kendilerini gösteren dev insanlar olarak düşündüğümüzde, onların da ilk doğdukları ana göre karakteristiklerini yansıtan bir doğum haritaları olacağını kabul ederiz. Bu Saros Serilerinin özelliklerini anlatan Doğum Haritaları kadar, 1300 yıllık ömürlerinde 71-73 kez meydana getirdikleri tutulmalar da tabiatları hakkında bize bilgi verir. Bu tekil vakaları da doğum haritalarının açıldığı transitler/progresyonlar gibi düşünebiliriz. Bu sebeple, bir Güneş Tutulmasının ne anlama geldiğini analiz etmek için, hem mensup olduğu Saros Serisinin doğduğu ilksel tutulmayı, hem de bu Saros Serisinin bugüne kadar oluşturduğu tekil tutulmaları tek tek derinlemesine incelemek gerekir. İlksel tutulma ve
devamındaki tutulmaların ima ettiği temalar, bu tutulma hakkında bize önemli bilgiler verir.
Bir Saros Serisi, her 18 yıl 10 günde yeni bir tutulma meydana getirdiği için, bir sonraki tutulma 10 derece ilerde gerçekleşir. Bu şekilde Saros Serisi 640. ve 1280. yılında ilk başladığı dereceye gelir. Ömrü boyunca, 480.-800. yaşları arasında en önemli tam tutulmalarını oluşturur. Özellikle 640. yaşında Ay Düğümlerine en yakın, yani “en tam” tutulmalarını meydana getirir. Bunlar Saros Serisinin en güçlü tutulmalarıdır.
Bernadette Brady, çarpıcı bir Saros Serisi örneğiyle, belli bir tutulma ailesinin ifade edebileceği temayı gösteriyor. Saros Serisi 14 Güney ve Kuzeyin tutulma
ürettiği yıllarda, büyük buluşların yapıldığı gözlemlenmektedir. 1452’de Gutenberg matbaayı icat etti, 1543’te Kopernik Güneş Merkezli evren teorisini yayınladı, 1687’de Newton Fizik Kanunlarını yayınladı, 1905’te Einstein Görelilik Kuramını yazdı. 1452, 1452, 1543 ve 1687 yıllarının ortak noktası, hepsinde Saros Serisi 14 Kuzey veya Güney’in bir tutulma meydana getirmiş olmasıdır. Bu örnekler gösteriyor ki bu aileler bilimsel buluşlar temasıyla ve dünyayı değiştiren yayınlarla bağlantılıdır.
Burada 18 yıl 10 günde kendisini gösteren ve 1300 yıl yaşayan bir kavramdan bahsettiğimiz için, tahmin etme darlığını 1 yıl gibi geniş bir süre kabul etmemiz
gerekiyor. Gözlem ölçeğimiz bin yılı aşkın bir süre olduğunda, aslında 1 yıl olukça dar bir orbdur. Bir Tutulmanın meydana gelişinden +/- 6 ay süresince etkisini
sürdürür, ve mensup olduğu Saros Serisinin 1300 yıllık temasını o 12 aylık sürece aktarır. Elbette fiziki dünyada daha şiddetli ve dönüştürücü etkiler Tutulmayı
takip eden +/- 1 ayda gözlemlenir. En çekirdeksel ve radikal etkiler tutulmanın etrafındaki 6 günlük süreçtedir. Tutulmanın aktive olduğu anları tespit etmek
için daha hızlı ve tetikleyici gezegenlerin tutulma derecesine kavuşumlarını, açılarını ve orta noktalarını da göz önünde bulundurmak gerekir.
Figür: “Totality – Eclipses of the Sun” by Littmann, Willcox and Espenak
Kaynakça
Brady, Bernadette, Predictive Astrology: The Eagle and the Lark, Weiser Books, 1998
