Yaz Saati

TÜRKİYE’DE YAZ SAATİ UYGULAMALARI

Bu tablo 2 yıllık bir çalışma sonucunda Oya Vulaş tarafından bütün belgeler taranarak hazırlanmıştır.

Şimdiye kadar hazırlanan en kesin ve güvenilir tablodur.

Yine de sizin elinizde buradakilerle çelişen dokümanlar varsa, bildirin inceleyelim ve düzeltelim.

Amacımız en güvenilir tabloyu hazırlamaktır.

Yaz saati uygulamalarının Türkiye’deki durumunu öğrenmek ve eklere ulaşmak için

sayfanın altındaki linklere gidebilirsiniz.

başlangıç tarihive saati	bitiş tarihive saati	uygulama	ekler	açıklamalar
01.07.1940 saat 00.00	06.10.1940 saat 00.00	1 saat	ek 1 ve 2
01.12.1940 saat 00.00	21.09.1941 saat 00.00	1 saat	Ek 3,Ek 4, 5 ve 5a	Açıklama 1
01.04.1942 saat 00.00	08.10.1945 saat 00.00	1 saat	Ek 6 ve 7	Açıklama 2
01.06.1946 saat 00.00	01.10.1946 saat 00.00	1 saat	Ek 8
20.04.1947 saat 00.00	05.10.1947 saat 00.00	1 saat	Ek 9- 9a Ek 10-10a
18.04.1948 saat 00.00	03.10.1948 saat 00.00	1 saat	Ek11- 11aEk 12-12a
10.04.1949 saat 00.00	02.10.1949 saat 00.00	1 saat	Ek 13-13aEk 14
16.04.1950 saat 00.00	08.10.1950 saat 00.00	1 saat	Ek 15- 15a
22.04.1951 saat 00.00	07.10.1951 saat 00.00	1 saat	Ek16-16a
1952’den 1962‘ye kadar yaz saati yok			Ek 17-19	Açıklama 3
15.7.1962 saat 00.00	30.10.1963 saat 00.00	1 saat	Ek 20-22	Açıklama 4
15.5.1964 saat 00.00	01.10.1964 saat 00.00	1 saat	Ek 23
1965’ten 1973 yılına kadar yaz saati uygulaması yok.		–	Ek 24-28	Açıklama 5
03.06.1973 saat 01.00	04.11.1973 saat 02.00	1 saat	Ek 29
31.03.1974 saat 02.00	03.11.1974 saat 02.00	1 saat	Ek 30
22.03.1975 saat 02.00	02.11.1975 saat 02.00	1 saat	Ek 31
21.03.1976 saat 02.00	31.10.1976 saat 02.00	1 saat	Ek 32
03.04.1977 saat 02.00	16.10.1977 saat 02.00	1 saat	Ek 33, 33a ve 33b
02.04.1978 saat 02.00	31.07.1983 saat 02.00	Sürekli 1 saatİleri uygulama	Ek 34, 34a ve 35	Boylam değişimiyle GMT+3 saat dilimine geçiş;Açıklama 6
31.07.1983 saat 02.00	02.10.1983 saat 02.00	1 saat daha (sürekli ileri uygulamasına ek olarak)	Ek 36, 36a ve 36 b	GMT+4 saat dilimi;Açıklama 7
02.10.1983 saat 02.00	01.11.1984 saat 02.00	Sürekli 1 saat ileri uygulamasına devam		Sürekli ileri saat (GMT+3)
01.11.1984 saat 02.00	(31 Ekim 1984 tarihli Boylam değişikliği kararı)	1 saat geri	Ek 37- 37a	GMT+2 saat dilimine ve 1978 öncesi uygulamaya dönüş; Açıklama 8
20.04.1985 saat 01.00	28.09.1985 saat 02.00	1 saat	Ek 38
30.03.1986 saat 01.00	28.09.1986 saat 02.00	1 saat	Ek 39 – 39a
29.03.1987 saat 01.00	27.09.1987 saat 02.00	1 saat	Ek 40
27.03.1988 saat 01.00	25.09.1988 saat 02.00	1 saat	Ek 41
26.03.1989 saat 01.00	24.09.1989 saat 02.00	1 saat	Ek 42
25.03.1990 saat 01.00	30.09.1990 saat 02.000	1 saat	Ek 43
31.03.1991 saat 01.00	29.09.1991 saat 02.00	1 saat	Ek 43
29.03.1992 saat 01.00	27.09.1992 saat 02.00	1 saat	Ek 43
28.03.1993 saat 01.00	26.09.1993 saat 02.00	1 saat	Ek 44
20.03.1994 saat 01.00	25.09.1994 saat 02.00	1 saat	Ek 44a-b
26.03.1995 saat 01.00	24.09.1995 saat 02.00	1 saat	Ek 44
31.03.1996 saat 01.00	27.10.1996 saat 02.00	1 saat	Ek 45
30.03.1997 saat 01.00	26.10.1997 saat 02.00	1 saat	Ek 45
29.03.1998 saat 01.00	25.10.1998 saat 02.00	1 saat	Ek 46
28.03.1999 saat 01.00	31.10.1999 saat 02.00	1 saat	Ek 46
26.03.2000 saat 01.00	29.10.2000 saat 02.00	1 saat	Ek 46
25.03.2001 saat 01.00	28.10.2001 saat 02.00	1 saat	Ek 47,47 a-b
31.03.2002 saat 01.00	27.10.2002 saat 02.00	1 saat	Ek 48
30.03.2003 saat 01.00	26.10.2003 saat 02.00	1 saat	Ek 48
28.03.2004 saat 01.00	31.10.2004 saat 02.00	1 saat	Ek 48
27.03.2005 saat 01.00	30.10.2005 saat 02.00	1 saat	Ek 48
26.03.2006 saat 01.00	29.10.2006 saat 02.00	1 saat	EK 48
25.03.2007 saat 03.00	28.10.2007 saat 04.00	1 saat	Ek 49
30.03.2008 saat 03.00	26.10.2008 saat 04.00	1 saat	Ek 49
29.03.2009 saat 03.00	25.10.2009 saat 04.00	1 saat	Ek 49
28.03.2010 saat 03.00	31.10.2010 saat 04.00	1 saat	Ek 49
28.03.2011 saat 03.00	30.10.2011 saat 04:00	1 saat	Ek 50
25.03.2012 saat 03.00	28.10.2012 saat 04:00	1 saat	Ek 50
31.03.2013 saat 03.00	27.10.2013 saat 04:00	1 saat	Ek 50

AÇIKLAMALAR

1- Bu tarihte iki ayrı düzenleme yapılarak önce (ek 4’teki) 2/16595 sayılı kararname ile 20 Eylül 00.00’da saatlerin bir saat geri alınması kararlaştırılmış ama iki gün sonra Resmi Gazete’de yayınlanan 19.9.1941 tarih ve 2/16616 tarihli (ek 5’teki) Kararnameyle değişiklik yapılarak kış saati yukarıdaki gibi ilan edilmiş. (Ek 5a’daki) 20 Eylül 1941 tarihli Cumhuriyet Gazetesi’nde yer alan haber de uygulamanın böyle olduğunu açıkça gösteriyor.

2– 01 Nisan 1942’den sonra herhangi bir yaz saati kararına rastlamadım. 1942-1945 aralığında 1 saatlik sürekli uygulama var görünüyor. 01 Nisan 1942’de ileri alınan saatler ancak Ekim 1945’te geri alınmış.

3– 1952 tarihli Bakanlar Kurulu kararı yaz saati uygulamasının kalktığını kesinlemektedir. Buna göre, 5 Aralık 1946 tarihli karar iptal edilmiş. (Ek 17a) Bu yıldan itibaren on yıllık devrede yaz saati uygulaması olmadığını gazetelerde çıkan haberlerle de anlıyoruz. 1954 Tarihli bir gazete haberi ve 27 Ocak 1963 tarihli Milliyet Gazetesi’nin “Yaz Saati 29 Ekim’de Bitecek” başlıklı haberinde dönemin Başbakanı İsmet İnönü’nün (gazete sayfasının sol sütununda yer alan ve) 1962-63 yılları ile önceki 5 yıl arasındaki enerji tasarrufunu kıyaslayan beyanı da bunu doğrulamaktadır.

4-1962’de uygulanan yaz saati kışın da sürdürülmüş ve ancak 1963’te bitirilmiş.

5-Abdi İpekçi 16 Nisan 1967 tarihli Milliyet gazetesindeki köşe yazısında “… iki yıldır sonuçsuz kalan uyarılar”dan bahsettiğine göre, 1965-66 döneminde uygulamanın olmadığını anlıyoruz. Yine 7.5.1973 tarihli köşe yazısında uygulamanın yıllardır yapılmadığını belirtmiş. Danıştay’ın 1965 yılında aldığı ve yaz saatinin hukuka aykırılığına dair bir karara dayanan Hükümet uygulamanın kanuni olmadığını ayrıca ihtiyaç da olmadığını ileri sürerek bu dönemlerde yaz saati uygulamamış.

6– 1978 için önce, 29 Kasım 1976 tarihli Resmi Gazete’de 3 yıllık bir düzenleme yapılarak ilgili Bakanlar Kurulu Kararı (7/12677) ilan edilmiş ve buna uygun olarak ilk yılın (yani 1977’nin) düzenlemesi gerçekleşmiş. Daha sonra 31.03.1978 tarihli Resmi Gazete’de bu kararın yürürlükten kalktığı belirtilmiş ve yalnızca 1978 yılı için 02 Nisan-15 Ekim arası yaz saati uygulaması ilan edilerek 02 Nisan’da yaz saati başlatılmış ve haber olarak gazetelerde yayınlanmış. Ancak Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın daha önce verdiği bir tasarı 29 Haziran tarihli Resmi Gazete’de yayınlanarak kesinleşip de boylam değişikliği yapılınca, önceden ilan edilen 15 Ekim tarihi anlamını kaybetmiş. Çünkü bu değişiklikle birlikte 45 derece boylamına ve GMT+3 saat dilimine geçildiğinden, niyet o olmasa da bu tarihten itibaren sanki sürekli yaz saati uygulaması var gibi bir sonuç doğmuş. (Yani bu durumda Solar Fire gibi astroloji programlarında seçeceğiniz time zone -3’tür)

7– 1978 tarihli boylam değişikliğinden sonra pratikte bir anlamda sürekli yaz saatine geçilmiş gibi olsa da, 31 Temmuz- 02 Ekim 1983 arasında iki ay boyunca ilave bir saat ileri uygulaması daha yapılmış. Bu konuyla ilgili bulabildiğim 30 Temmuz 1983 tarihli Resmi Gazete’nin en alt satırında kararın mükerrer sayıda ilan edildiğine dair bilgi var. (Ek 36) (Bu durumda, söz konusu iki aylık dönem için kullandığınız astroloji programında seçmeniz gereken zaman -4’tür)

8– 1984’te tekrar bir boylam değişikliği ve buna bağlı saat değişikliği yapılarak 31.10 1984 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanmış ve 01.11.1984’ten itibaren saatler bir saat geri alınarak yine 30 derece Doğu Boylamı referans alınmaya başlanmış. Yani Haziran 1978’den önceki gibi -kış saati için- GMT+2 saat dilimine geri dönülmüş.

Böylece yaz saati uygulamaları konusunda çok tartışmalı ve çok karışık bir dönem olan 1978-1984 arası tablo şu şekilde kesinleşmiştir:

– 02 Nisan 1978 saat 02.00’den itibaren sürekli olarak 1 saat ileri (GMT+3 saat dilimi)

– 31 Temmuz 1983 saat 02.00’den itibaren (ilave olarak) 1 saat daha ileri uygulama (yani GMT+4 saat dilimi)

– 02 Ekim 1983 saat 02.00’den itibaren 1 saat geri (Tekrar GMT+3 saat dilimi)

– 02 Ekim 1983 – 01.11.1984 arası sürekli 1 ileri saat uygulaması (yani GMT +3) devam etmiş.

– 01.11.1984 saat 02.00’dan itibaren saatler 1 saat geri alınarak, yine 30 derece Doğu Boylamı’na ve GMT+2 saat dilimine geçilmiş.

YAZ SAATİ UYGULAMALARI VE TÜRKİYE’DEKİ DURUM

EKLER

TÜRKİYE’DE YAZ SAATİ UYGULAMALARI EKLERİ

1940’lı Yıllar

Ek-1